AKDENİZDE SON DURUM
Ülkemin üç tarafı denizlerle çevrili olmasına rağmen yıllardır denizlerin nimetinden en az yararlanan ülkeler safında. Bunda da bizi idare edenler sorumlu ama yıllardır hiçbir siyasi bu suçu kabullenmiyor.
Son dönemde ortaya çıkan münhasır ekonomik bölgedeki madenler önem arz etmektedir. Hele Akdeniz bölgesinde bulunan doğal ve petrol ülkemiz ve komşu ülkeleri karşı karşıya getirmiş vaziyette.
Cumhuriyetçi Parti’den ABD Temsilciler Meclisi Üyesi Nicole Malliotakis, Kongre’ye “2025 Doğu Akdeniz'de Amerikan-Helen-İsrail Terörle Mücadele ve Deniz Güvenliği Ortaklığı Yasası” başlıklı bir tasarı sundu. Tasarı, ABD, Yunanistan, İsrail ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) arasındaki “3+1” işbirliğini kurumsallaştırmayı hedefliyor. Tasarıya göre ABD, Uluslararası Askeri Eğitim ve Öğretim (IMET) programı kapsamında İsrail, Yunanistan ve GKRY için ek bütçe ayırmayı planlıyor.
Amerika’daki Yunan lobisi olarak bilinen AHI, yasa tasarısını desteklediğini açıklayarak, “Bu düzenleme, Doğu Akdeniz'deki güvenlik koordinasyonunda kritik bir adım olacak.” ifadelerini kullandı.
Doğu Akdeniz'de jeopolitik hareketliliğin arttığı ve ABD'nin bölgedeki müttefikleriyle işbirliğini daha kurumsal bir yapıya dönüştürmeyi amaçladığı bir dönemde gündeme geldi. ABD Uluslararası Kalkınma Finans Kurumu'nun (DFC), Yunanistan-GKRY-İsrail elektrik bağlantı projesine katılma müzakereleriyle eş zamanlı olarak sunulan yasa önerisi, bölgedeki ABD etkisini artırmayı hedefliyor.
2019'da kabul edilen “Doğu Akdeniz Güvenlik ve Enerji Ortaklığı Yasası” ve 2021'de yürürlüğe giren “ABD-Yunanistan Savunma ve Parlamentolar Arası Ortaklık Yasası” sonrasında hazırlanan bu yasa tasarısı, ABD'nin bölgedeki varlığını daha da pekiştirmeyi amaçlıyor.
Girit’teki Suda Körfezi’nde TRIREME adlı deniz güvenliği eğitim programı oluşturulacak.
Kıbrıs’taki CYCLOPS eğitim merkezinde terörle mücadeleye yönelik CERBERUS adlı yeni bir program hayata geçirilecek.
Pentagon'un finansmanı ile dört ülkenin katılımına açık eğitim programları düzenlenecek.
Yunanistan’a Suda Körfezi’nde deniz güvenliği ekipmanlarının satın alınması için 5 milyon dolar tahsis edilecek.
CYCLOPS’un(KIBRIS) genişletilmesi için GKRY’ye 5 milyon dolar ek kaynak ayrılacak.
Yunanistan ve GKRY, 2026-2029 yılları arasında yıllık 2 milyon dolar ek fon alacak.
ABD’nin GKRY’ye yönelik silah ambargosunun yıllık gözden geçirilme şartı kaldırılacak ve ambargo tamamen sonlandırılacak.
“3+1” çerçevesinde yeni güvenlik işbirliği stratejileri geliştirilecek.
IMET programı kapsamında İsrail’e dört yıl içinde toplam 4 milyon dolar, Yunanistan ve GKRY’ye ise 1’er milyon dolar ek bütçe tahsis edilecek.
Son dönemde görüldüğü gibi İsrail’e sınırsız destek vermesiyle İslam dünyasını karşısına almış ve bölgenin kan gölüne çevrilmesinde bir beyis görmeyen ABD İsrail’in Gazze’de ve Levanten bölgesindeki doğal gazı Avrupa Birliği ülkelerine GKRY ve Yunanistan üzerinden göndermeye yardımcı oluyor. Zararı da diğer çevre ülkeler ile ülkemiz çekiyor.
Siyasilerimize başka Türkiye olmadığını bir türlü öğretemedik gitti. Saygılarımla.
İbrahim AYAN