Araştırmalarda Kullanılacak Safranların Hasadı Yapıldı
AFSÜ Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Uygulama ve Araştırma Sahasında, Rektörümüz Prof. Dr. Adem Aslan’ın ev sahipliğinde 2025 Safran Hasadı yapıldı. Üniversitemiz önümüzdeki yıl üretim sahasını, 5 dönüme çıkartmayı planlıyor.
Paydaş kurumlar, öğrencilerimiz ve yöneticilerimizin ilgi gösterdiği etkinlik öncesi AFSÜ Bilim Kafe’de bir bilgilendirme toplantısı düzenlendi. Etkinliğe, Afyonkarahisar Milletvekilleri TBMM Başkanlık Divanı Üyesi Av. İbrahim Yurdunuseven ve Av. Ali Özkaya, AK Parti İl Başkanı Av. Turgay Şahin, Rektör Yardımcıları Prof. Dr. Ümit Dündar, Prof. Dr. İbrahim Keleş, Prof. Dr. Ahmet Ali Tuncer, fakülte dekanlarımız ve yüksekokul müdürlerimiz, Afyonkarahisar Orman İşletme Müdürü Mutlu Tepe, Afyonkarahisar Orman Fidanlık Müdürü Atilla Ünal, Afyonkarahisar Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Merkezi Müdürü Emel Yıldız, Afyonkarahisar İl Tarım ve Orman Müdür Yardımcısı Özgür Bayrak, Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürü Arif Kaya hazır bulundu.
Milletvekili Av. İbrahim Yurdunuseven, kokusu ve aromasıyla gastronomide özel bir yeri olan safranın, AFSÜ öncülüğünde Afyonkarahisar’da da üretilerek ilaç sanayisinde önemli bir katma değer oluşturacağını söyledi. Yurdunuseven, “AFSÜ, bir yandan yeni bilim insanları yetiştirirken, diğer yandan da yürüttüğü araştırma ve geliştirme faaliyetleriyle bilimin ışığını toplumun her alanına taşımayı sürdürüyor.” dedi.
Milletvekili Av. Ali Özkaya ise safran üretiminin hem sağlık hem de tarım açısından önemli bir potansiyel taşıdığını belirterek, “AFSÜ tarafından yürütülen tıbbi ve aromatik bitkilerle ilgili çalışmalar, çiftçilerimize yeni gelir imkânları sunacak. Bu ürünler hem sağlıklı yaşamı destekleyecek hem de ekonomiye katkı sağlayacak.” diye konuştu.
Safranın Yetiştirme Şekli Standardize Edildi
Safranın, iklim ve coğrafi koşulları sebebiyle Afyonkarahisar bölgesinde daha önce yetiştirilemeyen bir bitki olduğunu belirten Prof. Dr. Adem Aslan, “Üniversitemizdeki araştırma-geliştirme çalışmalarımızla safranın bu iklimde de yetişebileceğini göstererek yetiştirme şeklini standardize ettik. Önümüzdeki yıl yaklaşık 5 bin metrekarelik bir alana ekim yapmayı planlıyoruz. Çünkü safranın burada da yetişebileceği belirlenirken veriminin yüksek olduğu da görüldü.” dedi.
Bu araştırma ve üretim çalışmalarının, Atatürk Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Programından Dr. Öğr. Üyesi Emir Soltanbeigi, Dr. Öğr. Üyesi Sedef Özliman ve Dr. Öğr. Üyesi Emine Kırbay tarafından yürütüldüğünü kaydeden Prof. Dr. Aslan, “Okulumuzun öğrencileri de süreçlere aktif olarak katılarak saha çalışmaları, veri toplama ve analiz aşamalarında önemli katkılar sağlamaktadır. Böylece hem AFSÜ bünyesinde genç bilim insanlarının yetişmesine imkan sağlanmakta hem de tıbbi ve aromatik bitkiler alanında yürütülen Ar-Ge faaliyetlerinin kalitesi ve etkinliği artırılmaktadır.” diye konuştu.
AFSÜ Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Uygulama ve Araştırma Sahasında üretilen safranların verimliliğinin hem tohum kısmını hem de ürünü kapsadığına dikkat çeken Prof. Dr. Aslan, şöyle konuştu: “Genel olarak Türkiye’de safran üretimi yapılan birkaç tane yer vardır. Dünyada safran üretilen ürünler olarak derecelendirildiğinde bizim ülkemizde çok az safran üretimi yapılmaktadır. Safran şu anda sadece baharat olarak kullanılıyor. Safran yumrularının da bitki kültürünün yaygınlaştırılması adına ekonomik bir değeri var. Şu anda Türkiye’ye giren safranların çoğu Orta Asya ya da İran kökenlidir. Bu açıdan Afyonkarahisar için safranın büyük bir potansiyel taşıdığını görüyoruz.
AFSÜ olarak safran gibi birçok tıp aromatik bitkiyi ilaç üretimi için kullanmayı hedefliyoruz. Biz ürettiğimiz safranları Kırsal Kalkınma destekleriyle, Afyonkarahisar Valiliğimizin desteğiyle şehrin uygun arazilerinde ekimini destekleyerek, danışmanlık hizmeti vereceğiz. Eskişehir Orman Bölge Müdürlüğü ile protokol yaptık, beraber çalışıyoruz. Uygun arazilerde safran ekimini yaygınlaştırarak elde edilecek safranların ucundaki baharat olarak kullanılan kısmı, metabolitlerine kadar indirerek ilaç üretimi için çalışma yapacağız.
Önce Destek Ürünü, Sonra İlaç
Afyonkarahisar’da üretilen safranlara alım garantisi vereceğiz. Standartize ürün olarak üretilmesi için topraktan, son ürüne kadar bütün aşamaları paydaşlarımızla birlikte kontrolümüzde olacak. AFSÜ’de standartize ürün olarak ürettiğimiz safranı bütün aşamaları akredite olacak şekilde ilaca dönüştürebilme planımız var. Bununla ilgili bir projemiz devam ediyor.
Safranın, özellikle psikolojik birçok rahatsızlıkta umut verdiğine dair destekleyici çalışmalar var. İçerisinde barındırdığı değerli sekonder metabolitlerinden kaynaklı, çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde ümit verici sonuçlar mevcut. Ancak dünya da halk arasında geleneksel öğretilerle kullanılan akredite edilmemiş biçimde kullanılmaktadır. Safranın belli aşamalardan geçirilerek ilaç formatına getirilmesi gerekiyor. Bu biraz zahmetli bir çalışma olacak. Çünkü emek, zaman ve sabır gerektiren belirli aşamaları geçmesi gerekecek. AFSÜ olarak inşallah tüm bu çalışmaları biz yapacağız.
Safran bitkisinin yanı sıra Altın Otu gibi Dünya genelinde ekonomik değer taşıyan ve bölgemizin iklimine genel olarak uyum sağlayabilecek potansiyeli düşünülen 40’yakın tıbbi ve aromatik bitkinin Afyonkarahisar’a adaptasyonunu sağladık. Bu tıbbi bitkilerden ilaç üretimine yönelik çalışmalara devam ediyoruz. Çalışmalarımızın asıl amacı bu bitkilerin baharat olarak kullanılmasından ziyade ilaç elde edebilecek, standardize edilecek ürünler olarak üretilmesidir. Geldiğimiz noktada elde ettiğimiz ürünleri PharmAFSÜ üzerinden ilk etapta destek ürünü ardından da inşallah ilaca dönüşecek şekilde çalışmalarımızı sürdüreceğiz.