Türkiye Ekonomisi Tarihi Dönemeçte
Bu bilgi notu, Türkiye ekonomisinin son dönemde uygulanan program sayesinde elde ettiği tarihi kazanımları ortaya koymaktadır. Rezervlerin rekor seviyeye çıkması, enflasyonun 14 aydır aralıksız gerilemesi, borsanın tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşması ve kredi notunun artması; ekonomiye duyulan güvenin somut göstergeleri olarak öne çıkmaktadır. Kamuda harcama disiplini ve tasarruf korunurken, cari dengede yapısal iyileşme sağlanmıştır. Türkiye, sanayi, yeşil ve dijital dönüşümü merkeze alan reform ajandasıyla kalıcı büyüme ve sürdürülebilir refah için sağlam bir zemine ilerlemektedir.
Türkiye ekonomisi, uygulanan ekonomi programı sayesinde iç ve dış şoklara karşı güçlü bir dayanıklılık sergiledi. Rezervler Cumhuriyet tarihinin en yüksek seviyesine çıkarken, borsa endeksi rekor tazeledi, faizler ve risk primi geriledi, kredi notu yükseldi. Enflasyon ise 14 aydır aralıksız düşerek son 44 ayın en düşük seviyesine indi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yürütülen program, kamuda harcama disiplini ve tasarruf anlayışıyla desteklenirken, cari dengede de yapısal iyileşme sağlandı. Depreme yönelik yatırımlar için milyarlarca liralık kaynak aktarılmasına rağmen bütçe disiplini korunarak faiz dışı harcamalarda tasarruf elde edildi.
Elde edilen bu kazanımlar, yalnızca kısa vadeli piyasa göstergelerinde değil, aynı zamanda uzun vadeli yapısal dönüşüm hedeflerinde de önemli bir başarıya işaret ediyor. Türkiye, sanayi, yeşil ve dijital dönüşümü merkeze alan reform süreciyle kalıcı cari fazla veren ve sürdürülebilir büyümeyi esas alan güçlü bir ekonomik yapıyı inşa etme yolunda ilerliyor.
Piyasalar açısından bakıldığında:
Ø Merkez Bankasının brüt rezervleri tarihi zirvesine çıktı
Ø Borsada şirket değerleri arttı, borsa endeksi tarihi zirvesine çıktı
Ø Gösterge faiz, tepe değerine göre 900 baz puana yakın düştü
Ø Dolar cinsi tahvil faizlerimiz de düşüyor
Ø CDS’ler programı uygulamaya başladığımızdan bu yana 436 baz puan düştü
Ø Türk Lirasına güven arttı, Kur Korumalı Mevduat hesaplarından çıkış devam etti Kredi notumuz arttı
Reel ekonomi açısından değerlendirildiğinde:
Ø Enflasyon 14 aydır aralıksız düşüyor
Ø Kamuda harcama disiplini ve tasarruf devam ediyor Cari açıkta yapısal iyileşme sürüyor
I. PİYASA GÖRÜNÜMÜ
1. Merkez Bankası rezervleri rekor seviyeye çıktı
Program öncesi dönem olan 26 Mayıs 2023 tarihinde 98,5 milyar dolar olan brüt rezervlerimiz, 15 Ağustos 2025 itibarıyla 176.5 milyar dolara çıktı.
Bu tutar Cumhuriyet tarihi rekoru olarak kayıtlara geçti.
Yaşanan iç ve dış şoklar başarıyla yönetildi. Mayıs başından bu yana rezervlerimizdeki artış 38 milyar dolar oldu.
2. Borsada şirketlerin değeri arttı, borsa endeksi tarihi zirvesine çıktı
Haziran başında 9,000 seviyelerinde olan BİST-100 endeksi, 22 Ağustos 2025 piyasa kapanışı itibarıyla 11,340 seviyesine ulaştı.
Bu seviye endeksin bugüne kadar gördüğü en yüksek değer olarak kayıtlara geçti.
3. Gösterge faiz düşmeye devam ediyor
Hazine’nin gösterge faizi (2 yıllık iç borçlanma faizi), tepe değerine göre 900 baz puana yakın düştü.
4. Dolar cinsi tahvil faizler de düşüyor
10 yıllık dolar cinsi tahvil faizi yeniden yüzde 7’nin altına geriledi.
5. Türkiye’nin risk pirimi (CDS) düşüyor.
Ülkemizin risk pirimi 703 baz puan seviyesinden, 267 baz puana düştü.
Böylece program döneminde CDS seviyemizdeki düşüş 436 baz puan oldu.
Bize benzer gelişmekte olan ülkelerdeki CDS düşüşü ise aynı dönemde 49 baz puan olarak gerçekleşti. CDS’teki düşüş sayesinde yurtdışı borçlanma maliyetlerimiz azaldı.
5. Kur Korumalı Mevduat Hesaplarından çıkış devam ediyor
Ağustos 2023’te yaklaşık 144 milyar dolarla en yüksek seviyesini gören kur korumalı mevduat (KKM) bakiyesi, 15 Ağustos 2025 tarihi itibarıyla 11 milyar dolara geriledi.
Toplam mevduatta KKM’nin payı, aynı dönemde %26,2’den, %1,8’e geriledi.
Tüzel kişi KKM hesapları için yenileme ve açılış işlemleri 2025 yılı şubat ayında sonlandırıldı. 23 Ağustos’ta yayımlanan karar ile gerçek kişiler için de KKM hesaplarının yenileme ve açılış işlemleri sonlandırıldı.
6. Türkiye’nin Kredi Notu Yükseldi
2024 yılında 3 büyük kredi derecelendirme kuruluşundan 2 kademe kredi notu artırımı alan tek ülke olduk. 26 Temmuz 2025 tarihinde ise Moody’s kredi notumuzu artırdı. Bu gelişme, ard arda yaşanan tüm zorluklara rağmen, ekonomi programımızın başarısını, ekonomimizin dayanıklılığını ve doğru yolda ilerlediğimizi bir kez daha kanıtladı.
II. REEL EKONOMİ GÖRÜNÜMÜ
1. Enflasyon 14 aydır aralıksız düşüyor
TÜFE alt kalemleri (yıllık, % değişim)
Temmuz ayında hem yıllık enflasyon hem de gıda enflasyonu son 44 ayın en düşük seviyesinde gerçekleşti.
Temel mallarda enflasyon yüzde 20,7’ye indi. Kira enflasyonunu kalıcı olarak düşürmek için deprem bölgesinde ve ülke genelinde konut arzı artırılıyor.
Enflasyon beklentileri de tüm kesimlerde iyileşiyor. Enflasyondaki düşüşle birlikte finansmana erişim sorununu da kalıcı şekilde çözülüyor.
2. Kamuda harcama disiplini ve tasarruf devam ediyor
Deprem yaralarını hızla sarılıyor. Son 2 yılda deprem için bugünkü fiyatlarla 3 trilyon lira yani yaklaşık 75 milyar dolar harcandı.
Ancak bunu yaparken bütçenin harcama tarafında disiplinden asla taviz verilmedi. Harcama disiplini politikaları sayesinde; faiz hariç bütçe harcamalarında 2024 yılında, son 10 yıl ortalamasına göre milli gelirimizin %2,8’i kadar bir tasarruf elde edildi.
2025 Bütçe Kanunu’nda belirlenen nominal harcama tavanı, mutlak bir sınır olarak ele alındı ve bu sınırın aşılmasına kesinlikle müsamaha gösterilmedi. Hatta faiz dışı bütçe harcamalarında tıpkı geçen sene olduğu gibi, bütçe tavanının altında kalınması bekleniyor.
Kamuda tasarruf için yayımlanan genelge ile; taşıttan hizmet binasına, demirbaştan enerji kullanımına kadar pek çok alanda israf önlendi. Sonuç olarak, genelge kapsamındaki harcamalar, son 10 yıl ortalamasına göre %30 azaldı. Kiralık araçlarda ise %17 oranında bir tasarruf sağlandı.
3. Cari açıkta yapısal iyileşme sürüyor
Cari açıkta, geçici etkilerin ötesine geçen yapısal bir iyileşme söz konusu.
2003–2022 döneminde cari açığın milli gelire oranı ortalama %3,7 seviyesindeydi. Bu dönemde altın hariç cari açık %3,1, net altın ithalatı ise %0,6 oranındaydı. 2023 yılında cari açık %3,5 oldu, ancak net altın ithalatı %2,3’e yükseldi.
2024 yılında uyguladığımız politikalar sayesinde cari açığımız milli gelire oranla %0,8’e düştü ve altın hariç cari fazla verdik. 2025’te ise Orta Vadeli Program hedeflerinin altında bir cari açıkla ve yine altın hariç fazla ile yılı tamamlamayı öngörülüyor.
Reform ajandasının merkezinde verimlilik bulunuyor. Sanayide dönüşüm, yeşil dönüşüm ve dijital dönüşüm alanlarında somut adımlar atılıyor. Önümüzdeki dönemde, bu reformların etkilerinin daha görünür hale geleceği bir sürece giriliyor. Amaç; küresel değer zincirlerinde daha üst sıralarda konumlanan, orta vadede cari fazla veren ve sürdürülebilirliği esas alan güçlü bir ekonomik yapı inşa etmek.
SONUÇ
Türkiye ekonomisi, uygulanan program sayesinde rezervlerden enflasyona, faizlerden kredi notuna kadar birçok alanda tarihi başarılar elde etti. Merkez Bankası rezervleri rekor seviyeye çıkarken, enflasyon aralıksız 14 aydır geriledi, piyasalarda güven tazelendi. Borsa tarihi zirvesine ulaştı, risk primi ve borçlanma maliyetleri kayda değer ölçüde azaldı.
Tüm bu gelişmeler, ekonomi programının kararlılıkla ve disiplinle hayata geçirildiğini, kısa vadeli kazanımların yanında uzun vadeli yapısal iyileşmeleri de beraberinde getirdiğini ortaya koydu. Kamu maliyesinde harcama disiplini korunurken, cari dengede kalıcı iyileşme sağlandı.
Türkiye, sanayi, yeşil ve dijital dönüşümü esas alan vizyonuyla artık sürdürülebilir büyüme ve kalıcı refah için sağlam bir zemine sahip. Gelinen noktada hem piyasalarda hem de reel ekonomide elde edilen başarılar, ekonominin dayanıklılığını pekiştirirken, geleceğe dönük güveni de güçlendirdi.